Media

Μουσική εκφραστικότητα, πλαστικότητα και κίνηση: μια ανάγκη συναισθηματικής εξωτερίκευσης.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οποιαδήποτε μορφή τέχνης βρίσκεται στην υπηρεσία της
ανθρώπινης ανάγκης να εκφράσει βαθύτερες ψυχικές ενορμήσεις, επιθυμίες και συγκρούσεις, οι οποίες τις περισσότερες φορές είναι άδηλες και άρρητες σε συνειδητό επίπεδο, στο βαθμό δηλαδή που κανείς είναι σε θέσει να προσδιορίσει το νόημα των πράξεων του. Αυτή η πτυχή των τεχνών, η δημιουργικότητα και η εκφραστικότητα είναι κάποιες από τις πιο γοητευτικές ανθρώπινες λειτουργίες. Ήδη, από την απαρχή της μελέτης και της διερεύνησης του ανθρώπινου ψυχισμού, η
συσχέτιση της τέχνης με την ψυχανάλυση αποτελούσε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον ζήτημα, καθώς μέσα από την τέχνη πολλές φορές κανείς καταφέρνει να δώσει νόημα σε κάτι που έως εκείνη τη στιγμή είναι παντελώς άγνωστο και την ίδια στιγμή να εκφορτιστεί με αυτόν τον τρόπο ένα περίσσευμα εσωτερικής ενέργειας που διαθέτει.

Όπως είναι ήδη γνωστό, η σχέση του πατέρα της ψυχανάλυσης, Σ. Φρόυντ με τη μουσική δεν ήταν ιδιαίτερα αρμονική, χωρίς ο ίδιος όμως να προλάβει να εμβαθύνει αρκετά σε αυτή την ξεχωριστή μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η προτίμηση του για το λόγο, την ποίηση αλλά και τις εικαστικές τέχνες έλαβαν βασικό ρόλο στη θεωρία του παραβλέποντας ταυτόχρονα τη μουσική.
Αυτό ενδεχομένως να σχετιζόταν με την ιδιαιτερότητα της μουσικής, ως εντελώς ξεχωριστού τρόπου καλλιτεχνικής έκφρασης. Τι είναι αυτό, επομένως, που διαφοροποιεί τη μουσική και κατ’ επέκτασιν το χορό -ας τολμήσουμε να πούμε- από άλλες μορφές της τέχνης;

Οι πρώτοι τρόποι αντίληψεις του περιβάλλοντος για τον άνθρωπο είναι αισθητηριακοί μεταξύ των οποίων και η ακοή, ο ήχος. Σύμφωνα με τον J. Picht, γερμανό ψυχαναλυτή, μέσω της μουσικής εκφράζονται πολύ πρώιμοι τρόποι βιώματος και εμπειρίες μιας περιόδου της ανθρώπινης ζωής, όπου δεν έχει εμφανιστεί ακόμα ο λόγος. Η βασική οδός για την εγκατάσταση του λόγου όμως, εμποτίζεται από το ρυθμό, τη μουσικότητα ή με άλλα λόγια την προσωδία. Ο τρόπος με τον οποίο ακούγονται αργότερα οι λέξεις, και θα γίνουν αντιληπτές ως αισθητηριακά ερεθίσματα ακολουθούν με συγκεκριμένη ρυθμική και μουσική οδό, δημιουργώντας έτσι μια πρώιμη βιωματική ανάμνηση. Το παιδί, αλλά και ο ενήλικας διαμορφώνει μια μουσική ευαισθησία που τον ωθούν να ικανοποιείται και να απολαμβάνει τα μουσικά ερεθίσματα. Σε πολλές περιπτώσεις το νανούρισμα και μόνο είναι ένας θεμέλιος λίθος για τη στοργή που προσφέρει η μητέρα στο βρέφος αλλά και την ασφάλεια που νιώθει το παιδί ακούγοντας το τραγούδι της. Θα μπορούσε, λοιπόν, κανείς να σκεφτεί, πως η μουσική ικανοποιεί στους ενήλικες μια πλευρά του εαυτού τους που αφορά σε μια φάση τόσο πρώιμη και είναι εντελώς άρρητη. Μία ίσως από τις πιο σαγηνευτικές πτυχές της μουσικής – και του χορού σε ένα βαθμό – είναι ότι αποτελούν μια απαραίτητη οδό, ωστεί να εκφραστεί ένα κρυφό και άγνωστο συναίσθημα, προς το οποίο δε θα υπήρχε καμία άλλη πρόσβαση.

Γ.Βάσσος
Κλινικός Ψυχολόγος
Υποψήφιο μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας

Κάθε Σάββατο, στο Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού του Δήμου Αμαρουσίου (Βασ. Σοφίας 85, Μαρούσι), η Δήμητρα Κασκάνη διδάσκει flamenco σε δύο ξεχωριστά τμήματα. Για αρχάριους 10.00πμ-12.00 και για προχωρημένους 12.00 -14.00μμ

Περισσότερες πληροφορίες στο Κέντρο Τέχνης του Δήμου 210-8021308.

Κάθε Κυριακή μεσημέρι… 15.00-16.00 υπάρχει η ραδιοφωνική εκπομπή “Τα Παραπολιτικά 90.1 Ταξιδεύουν”. Μια υπέροχη εκπομπή με τον Βαγγέλη Κιούση και την Κατερίνα Πλατή…
Κάθε βδομάδα ένας καλεσμένος μιλάει για μια αγαπημένη του πόλη. Σ΄ αυτήν την εκπομπή καλεσμένη είναι η Δήμητρα Κασκάνη για να μας ξεναγήσει στην Σεβίλη… την αγαπημένη της πόλη στο εξωτερικό, την πόλη του Flamenco!